کلسیم

کلیات

کلسیم یک ماده مغذی ضروری است که در بسیاری ازغذاها مانند محصولات لبنی یافت می شود. استخوان ها و دندان ها حاوی بیش از 99 درصد کلسیم بدن انسان هستند.

استخوان ها همیشه در حال شکستن و بازسازی هستند. کلسیم برای این فرآیند مورد نیاز است، اما غلظت کلسیم در بدن با افزایش سن کاهش می یابد. مصرف کلسیم اضافی به بازسازی و قوی ماندن استخوان ها کمک می کند. قلب ، اعصاب و سیستم های انعقاد خون نیز به کلسیم نیاز دارند مردم معمولاً برای درمان و پیشگیری از سطوح پایین کلسیم، گرفتگی عضلات ، پوکی استخوان ، نرم شدن استخوان ها و PMS  کلسیم را از طریق دهان مصرف می کنند.

 همچنین برای فشار خون بالا، سرطان، سکته مغزی و بسیاری از شرایط دیگر استفاده می شود ، اما هیچ مدرک علمی خوبی برای بسیاری ازموارد وجود ندارد.

در ایالات متحده و کانادا، غذاهایی که حاوی کلسیم و ویتامین D هستند مجاز به بیان این موضوع هستند که ممکن است خطر پوکی استخوان را کاهش دهند.

موارد استفاده

موثر برای

سوء هاضمه: مصرف خوراکی کربنات کلسیم به عنوان ضد اسید برای درمان سوء هاضمه موثر است.

سطوح بالای پتاسیم در خون (هیپرکالمی): دادن کلسیم گلوکونات به صورت وریدی می تواند مشکلات قلبی ناشی از سطوح بالای پتاسیم را معکوس کند .

سطوح پایین کلسیم در خون (هیپوکلسمی): مصرف کلسیم از راه خوراکی وریدی برای درمان و پیشگیری از سطوح پایین کلسیم موثر است.

نارسایی کلیه: مصرف خوراکی کربنات کلسیم یا استات کلسیم برای کنترل سطوح بالای فسفات در خون در افراد مبتلا به نارسایی کلیه موثر است. به نظر می رسد مصرف خوراکی کلسیم به کاهش فشار خون در افراد مبتلا به نارسایی کلیه کمک می کند.

به احتمال زیاد برای

از دست دادن استخوان در افرادی که داروهایی به نام کورتیکواستروئید مصرف می کنند: به نظر می رسد مصرف خوراکی کلسیم و ویتامین D کاهش تراکم استخوان را در افرادی که به مدت طولانی از داروهای کورتیکواستروئیدی استفاده می کنند، کاهش می دهد.

پرکاری پاراتیروئید (هیپرپاراتیروئیدیسم): مصرف خوراکی کلسیم باعث کاهش سطح هورمون پاراتیروئید در افراد مبتلا به نارسایی کلیه کاهش می دهد.

استخوان های ضعیف و شکننده (پوکی استخوان): مصرف مقادیر کافی کلسیم، چه از طریق رژیم غذایی و چه از مکمل ها ، برای جلوگیری از تحلیل استخوان و درمان پوکی استخوان موثر است . مصرف خوراکی کلسیم، به تنهایی یا همراه با ویتامین D، به پیشگیری از شکستگی در افراد مبتلا به پوکی استخوان نیز کمک می کند.

سندرم پیش از قاعدگی (PMS) : به نظر می رسد مصرف مقادیر کافی کلسیم، چه از طریق رژیم غذایی و چه از مکمل ها، به طور قابل توجهی نوسانات خلقی، نفخ، هوس غذایی و درد را کاهش می دهد.

احتمالا برای

سرطان روده بزرگ، سرطان رکتوم: به نظر می رسد مصرف مکمل های کلسیم به صورت خوراکی یا افزایش دریافت از رژیم غذایی خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش می دهد. اما افرادی که سطح ویتامین D پایینی دارند، به نظر نمی رسد از مکمل های کلسیم سود ببرند، همچنین افرادی که دارای اضافه وزن یا چاق هستند، سودی نمی برند.

افزایش استحکام استخوان در جنین: مصرف مکمل‌های خوراکی کلسیم در دوران بارداری باعث افزایش تراکم استخوانی نوزاد می‌شود، بخصوص زمانی که کلسیم دریافتی از رژیم غذایی کم باشد.

فشار خون بالا: به نظر می رسد مصرف خوراکی مکمل های کلسیم باعث کاهش فشار خون در افراد مبتلا به فشار خون بالا یا بدون آن می شود.

نرم شدن استخوان ها (استئومالاسی): به نظر می‌رسد مصرف خوراکی کلسیم به نرم شدن استخوان‌ها که ناشی از مصرف بسیار کم کلسیم است کمک می‌کند.

عارضه بارداری که با فشار خون بالا و پروتئین در ادرار مشخص می شود (پره اکلامپسی): به نظر می رسد مصرف روزانه 1 تا 2 گرم کلسیم از طریق دهان خطر ابتلا به فشار خون بالا مرتبط با بارداری را کاهش می دهد. به نظر می رسد که در افرادی که در معرض خطر هستند و سطح کلسیم پایینی دارند، بسیار مفید است.

نرم شدن استخوان در کودکان: به نظر می رسد مصرف خوراکی کلسیم به بهبود نرمی استخوان ها در کودکانی که دریافت کلسیم بسیار کمی دارند کمک می کند.

جلوگیری از از دست دادن دندان: به نظر می رسد مصرف خوراکی کلسیم و ویتامین D به جلوگیری از از دست دادن دندان در افراد مسن کمک می کند.

احتمالاً غیرموثر برای

سرطان پستان: مصرف خوراکی کلسیم خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش نمی دهد.

شکستگی: به نظر نمی رسد مصرف خوراکی کلسیم، به تنهایی یا همراه با ویتامین D، از شکستگی در افراد مسن که پوکی استخوان ندارند، جلوگیری کند.

چاقی: به نظر نمی رسد مصرف خوراکی کلسیم به کاهش وزن کمک کند.

مرگ: به نظر نمی رسد مصرف خوراکی مکمل های کلسیم خطر کلی مرگ را کاهش دهد.

اثرات جانبی

در صورت مصرف خوراکی : کلسیم زمانی که در مقادیر توصیه شده حدود 1000-1200 میلی گرم در روز استفاده شود احتمالاً بی خطر است. کلسیم می تواند عوارض جانبی جزئی مانند آروغ زدن یا گاز ایجاد کند. اما زمانی که کلسیم در دوزهای بالاتر از سطح مجاز مصرف شود، احتمالاً ناایمن است. بالاترین حد مجاز برای بزرگسالان 19 تا 50 سال 2500 میلی گرم و برای بزرگسالان بالای 50 سال 2000 میلی گرم است. مصرف روزانه بیش از این مقدار می تواند احتمال عوارض جانبی جدی را افزایش دهد.

احتیاطات و هشدارهای ویژه:

بارداری و شیردهی : کلسیم در صورت مصرف خوراکی در مقادیر توصیه شده احتمالاً بی خطر است. اما کلسیم در صورت مصرف خوراکی در دوزهای بالاتر از مقدار مجاز احتمالاً ناایمن است.  مقدار مجاز برای افراد زیر 18 سال 3000 میلی گرم و برای افراد بالای 18 سال 2500 میلی گرم است. دوزهای بالاتر ممکن است خطر تشنج را در نوزاد افزایش دهد.

کودکان: کلسیم در صورت مصرف خوراکی در مقادیر توصیه شده احتمالاً بی خطر است. اما کلسیم در صورت مصرف خوراکی در دوزهای بالاتر از مقدار مجازاحتمالاً ناایمن است.  مقدار مجاز برای افراد 0-6 ماهه 1000 میلی گرم، برای افراد 6-12 ماهه 1500 میلی گرم، برای افراد 1-8 ساله 2500 میلی گرم و برای افراد 9-18 سال 3000 میلی گرم است. کودکان باید به اندازه کافی کلسیم مصرف کنند تا نیاز روزانه را تامین کنند، اما نباید کلسیم اضافی مصرف کنند.

سطوح پایین اسید معده (آکلرهیدریا) : افرادی که سطح اسید معده پایینی دارند، اگر کلسیم را با معده خالی مصرف کنند، کلسیم کمتری جذب می کنند. افرادی که سطح اسید پایینی دارند باید مکمل های کلسیم را همراه با غذا مصرف کنند.

کلسیم بیش از حد در خون (مانند اختلالات غده پاراتیروئید و سارکوئیدوز): در صورت داشتن شرایطی که باعث افزایش سطح کلسیم می شود، باید از مصرف کلسیم اجتناب شود. مصرف مکمل های کلسیم می تواند باعث افزایش بیشتر سطح کلسیم شود.

اختلالات کلیوی : در افراد مبتلا به اختلالات کلیوی، مصرف مکمل های کلسیم می تواند سطح کلسیم را بیش از حد افزایش دهد. قبل از مصرف مکمل های کلسیم با متخصص تغذیه خود مشورت کنید.

سیگار کشیدن : افرادی که سیگار می کشند کلسیم کمتری از معده جذب می کنند و ممکن است به مکمل های کلسیم نیاز داشته باشند.

سکته مغزی : مصرف مکمل های کلسیم به مدت 5 سال یا بیشتر ممکن است شانس ابتلا به زوال عقل را در افرادی که سکته کرده اند افزایش دهد. برای دانستن اینکه آیا باید از مکمل های کلسیم بعد از سکته مغزی اجتناب شود، تحقیقات بیشتری لازم است.

تداخلات

تداخلات عمده

کلسیم را با ترکیبات زیر مصرف نکنید

سفتریاکسون (روسفین)

تجویز داخل وریدی سفتریاکسون و کلسیم با هم می تواند منجر به آسیب های تهدید کننده زندگی به ریه ها و کلیه ها شود. کلسیم نباید در 48 ساعت پس از تزریق سفتریاکسون به صورت داخل وریدی تجویز شود. هنگامی که کلسیم از طریق دهان مصرف می شود، این تداخل نگران کننده نیست.

دولوتگراویر (Tivicay)

مصرف کلسیم همراه با دولوتگراویر می تواند سطح خونی دولوتگراویر را کاهش دهد. این ممکن است اثرات دولوتگراویر را کاهش دهد. برای جلوگیری از این تداخل، دولوتگراویر باید 2 ساعت قبل یا 6 ساعت پس از مصرف کلسیم مصرف شود.

الویتگراویر (Vitekta)

مصرف کلسیم همراه با الویتگراویر می تواند سطوح خونی الویتگراویر را کاهش دهد. این ممکن است اثرات الویتگراویر را کاهش دهد. برای جلوگیری از این تداخل، الویتگراویر باید 2 ساعت قبل یا 2 ساعت پس از مصرف کلسیم مصرف شود.

 

تعامل متوسط

در استفاده کلسیم همراه ترکیبات زیر محتاط باشید

آنتی بیوتیک های کینولون

در روده، کلسیم به آنتی بیوتیک هایی به نام «کینولون» متصل می شود. این می تواند میزان جذب این داروها را کاهش دهد. برای جلوگیری از این تداخل، این داروها را حداقل 2 ساعت قبل یا 4 تا 6 ساعت بعد از کلسیم مصرف کنید.

آنتی بیوتیک های تتراسایکلین

در روده، کلسیم به آنتی بیوتیک هایی به نام «تتراسایکلین» متصل می شود. این می تواند میزان جذب این داروها را کاهش دهد. برای جلوگیری از این تداخل، این داروها را حداقل 2 ساعت قبل یا 4 تا 6 ساعت بعد از کلسیم مصرف کنید.

بیس فسفونات ها

کلسیم می تواند میزان جذب بیس فسفونات را کاهش دهد که می تواند اثرات بیس فسفونات ها را کاهش دهد. برای جلوگیری از این تداخل، بیس فسفونات ها را حداقل 30 دقیقه قبل از کلسیم یا در زمان دیگری از روز مصرف کنید.

کلسیپوترین (دوونکس)

کلسیپوترین دارویی است که شبیه ویتامین D است. ویتامین D به جذب کلسیم در بدن کمک می کند. مصرف مکمل های کلسیم همراه با کلسیپوترین ممکن است سطح کلسیم را بیش از حد افزایش دهد.

دیگوکسین (لانوکسین)

دیگوکسین برای کمک به ضربان قلب قوی تر استفاده می شود. مصرف کلسیم همراه با دیگوکسین ممکن است اثرات دیگوکسین را افزایش داده و منجر به ضربان قلب نامنظم شود. اگر دیگوکسین مصرف می کنید، قبل از مصرف مکمل های کلسیم با پزشک خود صحبت کنید.

دیلتیازم

مصرف مقادیر زیاد کلسیم همراه با دیلتیازم ممکن است اثرات دیلتیازم را کاهش دهد.

لووتیروکسین (سینتروئید، سایرین)

کلسیم می تواند میزان جذب لووتیروکسین را در بدن کاهش دهد. مصرف کلسیم همراه با لووتیروکسین ممکن است اثرات لووتیروکسین را کاهش دهد. لووتیروکسین و کلسیم باید با فاصله حداقل 4 ساعت مصرف شوند.

سوتالول (Betapace)

مصرف کلسیم همراه با سوتالول می تواند میزان جذب سوتالول و اثرات آن را در بدن کاهش دهد. برای جلوگیری از این تداخل، کلسیم را حداقل 2 ساعت قبل یا 4 ساعت بعد از مصرف سوتالول مصرف کنید.

وراپامیل

مصرف مقادیر زیاد کلسیم همراه با وراپامیل ممکن است اثرات وراپامیل را کاهش دهد.

دیورتیک های تیازیدی

برخی از دیورتیک ها باعث افزایش کلسیم در بدن می شوند. مصرف مقادیر زیاد کلسیم همراه با آنها ممکن است باعث وجود کلسیم بیش از حد در بدن شود. این می تواند عوارض جانبی جدی از جمله مشکلات کلیوی ایجاد کند.

آلومینیوم

سیترات کلسیم می تواند میزان آلومینیومی که بدن از هیدروکسید آلومینیوم جذب می کند را افزایش دهد. این افزایش سطح آلومینیوم می تواند عوارض جانبی جدی به خصوص در افراد مبتلا به بیماری کلیوی ایجاد کند. اما همه اشکال کلسیم این اثر را ندارند. به نظر نمی رسد استات کلسیم سطح آلومینیوم را افزایش دهد.

لیتیوم

مصرف طولانی مدت لیتیوم می تواند سطح کلسیم در خون را افزایش دهد. مصرف لیتیوم با مکمل های کلسیم ممکن است سطح کلسیم را بیش از حد افزایش دهد.

 

تعامل جزئی

در مورد مصرف کلسیم با ترکیبات زیر مراقب باشید

داروهای فشار خون بالا (مسدود کننده های کانال کلسیم)

مسدود کننده های کانال کلسیم داروهایی هستند که برای فشار خون بالا استفاده می شود. کلسیم به صورت وریدی ممکن است اثرات مسدود کننده های کانال کلسیم را کاهش دهد. اما به نظر نمی رسد مصرف مکمل های کلسیم خوراکی یا مصرف غذاهای حاوی کلسیم این تاثیر را داشته باشد.

دوز

کلسیم یک ماده مغذی ضروری است که در بسیاری از غذاها از جمله لبنیات، کلم پیچ، کلم بروکلی و آب مرکبات غنی شده با کلسیم یافت می شود.

مقداری که باید به صورت روزانه مصرف شود، مقدار توصیه شده رژیم غذایی (RDA) نامیده می شود.

برای همه بزرگسالان 19-50 سال و برای مردان 51-70 سال، 1000میلی گرم توصیه می شود.

توصیه برای زنان 51 سال و بالاتر، 1200 میلی گرم است.

در دوران بارداری و شیردهی، مقدار توصیه شده برای افراد زیر 19 سال 1300 میلی گرم و برای افراد 19 سال و بالاتر 1000 میلی گرم است.

در کودکان، مقدار توصیه شده به سن بستگی دارد.

منبع: https://www.webmd.com

منبع: 

در facebook به اشتراک بگذارید
در print به اشتراک بگذارید
در whatsapp به اشتراک بگذارید
در email به اشتراک بگذارید